12 Kasım 2025 – Acıbadem Adana Hastanesi Beyin Cerrahi Uzmanı Dr. Mehmet Can, bel ağrısının çoğu zaman bel fıtığının ilk belirtisi olduğunu belirtti. Ani hareket, ağır nesne kaldırma ve uzun oturma süresi ağrıyı artırıyor. Uzman, düzenli egzersiz ve doğru oturma alışkanlıklarıyla riskin azaltılabileceğini söyledi.
Dr. Can, tıpta “lomber disk hernisi” olarak adlandırılan durumun, omurlar arasındaki jel benzeri disklerin dış tabakasının yırtılması ya da dışarı çıkması sonucu sinir köklerine baskı yaptığını açıkladı. Diskin dış kısmı lifli, iç kısmı ise jel kıvamındadır. Zamanla ya da ani zorlanmayla dış tabaka zayıflar; jel madde dışarı sızar ve sinirleri sıkıştırır.
Bu sıkışma ağrı, uyuşma, karıncalanma ve kas zayıflığı gibi şikayetlere yol açar. Dr. Can, en sık görülen belirti olarak öne eğildiğinde artan bel ağrısını işaret etti.
Bel Fıtığının Belirtileri ve Tanı
Hastalar genellikle bel ve bacakta (siyatik) ağrı, bacakta uyuşma ve karıncalanma yaşar. Ağrı keskin, yanıcı ya da donuk olabilir. Şiddetli vakalarda idrar ya da dışkı kaçırma acil müdahale gerektirir.
Tanı, hastanın şikayetleri ve fizik muayene ile başlar. Gerekli görülürse manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile disk yırtığı boyutu ve sinir üzerindeki etkisi belirlenir.
Tedavi Seçenekleri
İlk aşamada dinlenme, fizik tedavi, ağrı kesici ve anti‑inflamatuar ilaçlar önerilir. Yatak istirahati 2‑3 günü geçmemeli; ağır kaldırma ve uzun oturmaktan kaçınılmalıdır. İlaç tedavisi parasetamol, NSAİ ve doktor kontrolünde kortizonlu enjeksiyonları kapsar.
Fizik tedavi, kasları güçlendirerek omurganın üzerindeki yükü azaltır. Ağrı kontrol altına alınamazsa epidural steroid enjeksiyonu, foraminal blokaj ve faset eklem blokajı gibi yöntemler uygulanır. Bu işlemler deneyimli cerrahlar tarafından yapılmalıdır.
Kronik ağrılarda radyofrekans ve nükleoplasti gibi minimal invaziv teknikler hızlı rahatlama sağlar. Ancak ağrı 6‑8 haftadan uzun sürerse, kas güçsüzlüğü belirginse veya MRI’da büyük disk hernisi tespit edilirse cerrahi müdahale düşünülür. İdrar‑dışkı kontrol kaybı acil operasyona işaret eder.
Koruyucu Önlemler
Dr. Can, bel ve karın kaslarını güçlendiren egzersizleri düzenli yapmayı tavsiye ediyor. Uzun süre oturmaktan kaçınılmalı; ergonomik sandalye ve ara molaları kullanılmalı. Ağır nesne kaldırırken dizler bükülüp bel dik tutulmalı.
Sağlıklı kiloyu korumak ve ergonomik çalışma ortamı oluşturmak da risk azaltıcı faktörler arasındadır. Bu basit adımlar, bel fıtığı gelişimini önlemeye yardımcı olabilir.
